Deze workshop was bedoelt om de urgentie van een drastisch ingrijpen van de milieubeweging om tegengewicht te bieden tegen het volledig uit de hand lopen van klimaatverandering. De workshop was opgebouwd uit drie onderdelen. Het eerste deel ging in op de constatering dat we momenteel kunnen observeren dat het klimaat in feite al sneller aan het veranderen is dan zelfs de meest bezorgde klimaatwetenschapper heeft kunnen voorspellen en hoe de gemaakte afspraken in Parijs te kort schieten om ons in een veilige zone te houden. Het tweede gedeelte was een bespreking van acties en interventies die de komende maanden op het programma staan in Nederland en in Duitsland. Het laatste gedeelte was een open discussie over wat de meest gewenste strategie is op dit moment om de milieubeweging effectiever te laten zijn in haar doel om de escalatie van klimaatverandering te ondermijnen.
Tijdens de bespreking van hoe klimaatverandering zich momenteel ontwikkeld werd er geconstateerd dat de klimaatverandering zich sneller lijkt te manifesteren dan wie dan ook nog maar een klein aantal jaar geleden had kunnen voorspellen. Zo zijn de ijskappen al aan het smelten, is de oceaan al aan het verzuren, is de permafrost ook al aan het smelten en zijn bepaalde regio’s zoals in het Mediterraanse gebied en in Oost- Africa al zichtbaar aan het verdrogen.
De constatering dat klimaatverandering zich sneller manifesteert dan tot voor kort voor mogelijk werd geacht kwam samen met de constatering dat de reguliere media een beeld schetst alsof de milieubeweging zich veel paniekeriger gedraagt dan nodig is terwijl het tegendeel juist waar lijkt te zijn. Zelfs de klimaatbeweging lijkt niet goed te beseffen hoe snel het klimaat eigenlijk aan het veranderen is. Het is een constatering waarbij je kunt stilstaan in hoeverre de zaken uit verband lijken gerukt als je kijkt naar in hoeverre de reguliere maatschappij nog steeds achter de feiten aan loopt. Er lijkt een gevaarlijk gebrek van begrip te bestaan omtrent hoe klimaatverandering zich daadwerkelijk volstrekt. Dat de veranderingen die we nu zien het gevolg zijn van de uitstoot van 30 jaar geleden. Dat we te maken hebben met een feedback mechanisme dat ervoor zorgt dat allerlei ontwikkelingen verdere ontwikkelingen in gang kunnen zetten tot op het punt dat niets van wat we ook zouden kunnen doen van invloed is op de klimaatverandering zelf.
Om de situatie nog verder op scherp te stellen werd er geconstateerd dat een omschakeling van de maatschappij normaliter zo’n 70 jaar nodig heeft en dat terwijl we eigenlijk maar tot 2030 hebben om een zinvolle omschakeling te maken die eigenlijk nog maar net op gang aan het komen is en dat terwijl de omschakeling die gemaakt word gestoeld is op uitgangspunten die niet stroken met wat de werkelijkheid ons zou moeten bewegen om te doen. Het Parijs akkoord, dat enerzijds gekarakteriseerd kan worden als meer dan er kon worden verwacht en anderzijds als ver onder de maat van wat de situatie van ons vraagt, stelt dat de internationale gemeenschap heeft afgesproken klimaatverandering niet verder op te laten lopen dan 1,5 graad celsius en dat het transitiepunt in 2050 bereikt moet worden. Deze afspraken zijn gemaakt zonder harde afspraken te maken over hoe de transitie moet worden gefinanciert en zonder harde afspraken te maken over dat er simpelweg heel veel olie en steenkool onder de grond zullen moeten blijven. Verder zijn er wel afspraken gemaakt over hoe de economiën van landen in het Globale Zuiden moeten worden ‘gedecarboniseerd’ en is er vastgelegd dat de Verenigde Staten en Groot Britannië niet verantwoordelijk kunnen worden gesteld voor hun historische aandeel in de uitstoot van klimaatgassen.
De discussie focuste daarna op de mijlpalen voor de klimaatbeweging van 2015. Urgenda en de klimaatzaak kwamen voorbij. Het succes van Ende Gelände kwam voorbij. Het succes van Naomi Klein’s boek en de mogelijkheid voor het radicaliseren van de klimaatbeweging die ze heeft geopend kwam voorbij en tot slotte kwamen de protesten in Groningen en het feit dat de aardbevingen in Groningen massaler en intenser worden ook voorbij.
Voor 2016 kwamen de volgende dingen die staan te gebeuren voorbij.
- Een nieuwe Ende Gelände halverwege Mei
-
Climate Justice Meet up in Amsterdam op 18-20 Maart
-
Een skillsharing workshop van 25 Maart tot 3 April in het Hambacher Forst
- Een demonstratie ter viering van de overwinning van de Urgenda klimaatrechtzaak op 24 Juni
- Enkele op gas gefocuste acties ergens eind Augustus
- Het vraagstuk van de ‘kolenexit’dat dit jaar op programma staat bij de Nederlandse Regering
Ten slotte was er een strategische discussie. Zo werd er geopperd om meer contact te maken met het Belgische Klimaatexpress platform en werd er hardop afgevraagd of de blokkades van de mijnen niet structureler moesten gaan plaatsvinden. Er werd gediscussieerd of er vruchtbare raakvlakken waren met de anti-TTIP beweging, een lastige kwestie waarin geen echt duidelijk antwoord naar voren kwam. Hoogstens dat de link met TTIP misschien te vaag was en dat het ‘klimaat’ thema misschien zou verwateren. Er werd geopperd dat de focus nu zou moeten liggen op het ‘phasing out’ van kool en gas. Als probleem werd er nog naar voren gebracht dat limieten aan groei en uitstoot nog steeds niet op de agenda staan en voor grote delen van de bevolking en zelfs van de klimaatbeweging niet bespreekbaar zijn. Hierop volgde een discussie over of er bepaalde experimentele vormen van energie opwekking zouden bestaan die de vraag van limieten overbodig zou maken. De uitkomst was, nee die bestaan niet.
Een van de laatste punten die werden ingebracht betrefde de ‘Lock the Gate Movement’ in Australië. Dit is een beweging die zich tegen schaliegas richt en succesvol is omdat ze boeren weten mee te krijgen die hun hekken dichtgooien waardoor de locatie van de beoogde schaliegasboringen niet meer bereikbaar zijn. Het interessante aan deze beweging is dat de boeren in kwestie geen affiniteit hebben met klimaatverandering, terwijl ze toch een cruciale rol spelen tegen de strijd tegen schaliegaswinning in Australië omdat ze niet willen dat hun grond vervuild raakt door de winning van schaliegas.Hoier