Workshop over eigen media, commerciële media en interent als een nieuw medium
1. Eigen media: vrije radio
Uitgenodigd Radio Wanklank (Carla, Barbara), Koekoeroe Reedio (Krijtje), Kees stelt vragen. Wanklank is na wat technische problemen weer in de lucht; ze werken met internet-radio maar zitten ook in de ether. Koekoeroe Reedio, dat bijna 10 jaar bestaat, werkt op het ogenblik enkel met een stream/archief. Dit komt door technische problemen, maar vnl. door te weinig radiomakers, waardoor geen volledig weekprogramma kan worden geboden. Er wordt m.n. gezocht naar meer vrouwelijke radiomakers. Ook Wanklank zit met een kleine groep radiomakers, en zendt daarom slechts 1 dag per week uit.
Het is moeilijk te achterhalen hoeveel mensen luisteren. Bij Wanklank schat Carla in dat 20 tot 30 mensen elke uitzenddag via de stream luisteren, aantal via de ether is onbekend. Daarnaast luistert nog een aantal mensen later terug, via het archief. Bij Koekoeroe gaat het om ongeveer dezelfde cijfers. Krijtje klaagt over weinig feedback; bij Wanklank krijgt men wel reacties, maar vnl. van bekenden.
Krijtje benadrukt dat vrije radio’s mensen moeten opfokken tot activisme en de straat op gaan. Ze vindt het jammer dat Koekoeroe niet meer in de ether is, want voor ether-radio hebben luisteraars enkel een radiotoestel nodig; niet iedereen heeft een pc en kan dus naar internetradio luisteren. Barbara vindt het voordeel van internetradio juist dat het technisch relatief eenvoudig is, bovendien hoef je niet ‘live’ te luisteren, maar kun je terugluisteren wanneer je wil, en kun je een archief maken van interessante reportages. Dit zou de actiebeweging ook moeten hebben, ze maakt de vergelijking met het archief van ‘de ochtenden’ van de vpro.
Kees vraagt of het maken van blaadjes, pamfletten, muurkranten en dergelijke niet naar de achtergrond dreigt te verdwijnen. Barbara geeft aan dat het maken en distribueren van een tijdschrift relatief duur is; radio en internet zijn wat dat betreft gemakkelijker. Carla: radio is net als een blad laagdrempelig en in feite een oud medium. Krijtje vindt dat we niet teveel op internet moeten vertrouwen; papieren uitgaves moeten blijven bestaan, ze wil de ‘actie terugbrengen op straat’.
Moeten er meer radio’s komen? Barbara: zou niet slecht zijn, maar het is ook goed initiatieven een beetje te concentreren. Wanklank werkt nu slechts met drie mensen.
Moet de luisteraar meer worden opgezocht? Krijtje: je moet publiciteit maken, onder andere met flyers en een radio-tijdschrift (bode). Ook is het goed dat vrije radio’s samenwerken bij bijzondere projecten, en zo meer aandacht vragen en een eigen rol spelen bij initiatieven. Voorbeeld wordt gegeven van radio tijdens de Pinksterlanddagen in Appelscha en radio tijdens dit 2Dh5 festival. Het lijkt dus goed te gaan met de activistische vrije radio in Nederland, hoewel ook opgemerkt wordt dat een paar vrije radio’s de laatste jaren zijn verdwenen of de ether hebben verlaten.
Vanuit de zaal wordt nog opgemerkt dat de actiebeweging meer energie zou moeten steken in het gezamenlijk aanbieden van radiopodcasts (op één site), en een kans heeft gemist bij de veiling van etherfrequenties een paar jaar geleden.
2. Commerciële media
Uitgenodigd Freek (voormalig redacteur Ravage), Kees stelt vragen
Freek meent dat het goed is dat Ravage is gestopt, omdat het een instituut was geworden dat te lang is doorgegaan, en uiteindelijk nog maar door één persoon werd gerund. Iemand uit de zaal merkt op dat deze mening zeker niet door alle Ravage medewerkers wordt gedeeld.
Freek zou het wel goed vinden als er een nieuw blad wordt opgestart.
Hoe kunnen we aankijken tegen de commerciële media, is het zo dat deze de laatste tijd steeds rechtser zijn geworden? Freek is het hier niet mee eens, maar wijst wel op een trend dat commerciële media zich tegenwoordig steeds meer richten op de ‘gewone man’. Dat is een belangrijke reden waarom veel journalisten een wantrouwen hebben t.o.v. activisten, want die worden beschouwd als ‘niet gewoon’. Over het algemeen wordt de informatie die door activisten wordt geleverd door journalisten als onbetrouwbaar beschouwd.
Kees: moeten activisten dan maar proberen allemaal de gewone man/vrouw uit te hangen? Freek: wat wel goed is, is het uitbrengen van goede persberichten. De meeste journalisten zijn lui, en vinden het dus prettig als er een compleet verhaal wordt aangeleverd, met enkele citaten die jezelf hebt uitgekozen, en bv. een begeleidend artikel. Op deze manier kun je ook voorkomen dat je verhaal verdraaid in de media terecht komt.
Als je het goed aanpakt kun je best in de commerciële media terechtkomen. Opvallend is dat het relatief gemakkelijk is om in treinkrantjes als de Spits en Metro terecht te komen met je persbericht. Je moet dus je benadering naar de commerciële media goed aanpakken, en dan valt het best wel mee met het rechtse karakter van de media. Daarnaast blijft het belangrijk eigen media in stand te houden, zoals bladen, vrije radio en (web)tv.
3. Nieuwe media (internet)
Uitgenodigd Marco (Eurodusnie), Boyd (o.a. andernieuws.net), Kees stelt vragen
Kees: Eurodusnie heeft zich geheel geworpen op interactieve webpagina en het ‘webloggen’. Marco: is slechts onderdeel, misschien tien procent van de activiteiten van Eurodusnie, die vnl. lokaal van karakter zijn. Ervaring is opgedaan met bereiken van grotere groepen via het internet bij de ‘stem blanco’ en de EU-grondwet campagne. Bij de laatste waren er op sommige dagen tienduizenden bezoekers per dag. Daar begon toen het idee voor een interactive website.
Boyd: webloggen is populair, maar je moet wel veel doen om op te vallen, want er zijn er erg veel.
Marco ziet vooral de voordelen van naar buiten treden met een website. In tegenstelling tot tijdschriften (bv. Eurodusnie’s Geen Paniek) is het goedkoop, decentraal bij te houden, geen last van distributieproblemen, en er is interactiviteit. Internetgemeenschap is de toekomst.
Kees: je zit achter een pc, dat is toch geen gemeenschap? Boyd: het blijft inderdaad nogal theoretisch, maar dat is ook zo met artikelen in tijdschriften. Hij vindt de site van Eurodusnie niet slecht, maar over het algemeen vallen email-discussies hem tegen. Volgens Marco overlappen internet- en fysieke gemeenschappen elkaar, volgens Kees is iedereen toch bezig vanuit zijn eigen huisje, wat erg individualistisch is. Volgens Marco klopt dit wel een beetje, maar internet is slechts 1 van de dingen waarmee je bezig kunt zijn.
Boyd: er is een trend dat er teveel met internet wordt gedaan; en ook met radio en met film, terwijl het geschreven woord niet goed meer uit de verf komt. Was ook het geval op dit festival: moeilijk mensen te vinden die mee wilden schrijven. Hij benadrukt het belang van praktische samenwerking tussen alternatieve media, en wijst op de website andernieuws.net waaraan nog steeds gewerkt wordt. Dit moet een netwerk worden voor samenwerking tussen alternatieve media. Op het ogenblik is er een groot tekort aan technici en programmeurs in de activistenscene. Er is nog veel te bereiken met onderlinge samenwerking tussen alternatieve media.
Media-initiatieven die aan bod kwamen: