10e editie van 2.Dh5-festival in Den Haag was een succes
Afgelopen weekend was the place to be de PIP in Den Haag. Niet omdat de PIP die hippe club is in Den Haag waar de meest te gekke feestjes worden gegeven. Wel omdat 2.Dh5 daar plaatsvond. De redactie van Buiten de Orde vindt het belangrijk om daarvan verslag te doen. Het was beter geweest als dit verslag geschreven werd door een deelnemer van het festival in plaats van iemand die mee heeft georganiseerd. Het is echter belangrijk dat er gepubliceerd wordt over dit evenement. Belangrijk voor 2.Dh5, natuurlijk, maar ook voor de beweging en de lezers van dit blad. 2.Dh5 probeert van elke workshop een (inhoudelijk) verslag te regelen en die verslagen worden ter zijner tijd op de website (2dh5.nl) gezet.
De evaluatie van het festival door de organisatie moet nog gedaan worden, dus dit heb ik op persoonlijke titel geschreven. Naar aanleiding van de eerste feedback kan ik wel zeggen dat het festival voor de organisatie geslaagd is en voldoende motiverend om nog een editie uit de grond te stampen. Het programma was een van de sterkste van de zes edities die ik mee heb georganiseerd. Inhoudelijk was het zeer gevarieerd en speelde het in op belangrijke actuele onderwerpen zoals Griekenland, Rojava en het antiracismedebat hier in Nederland. De opkomst was licht gestegen ten opzichte van vorig jaar (ongeveer 150 betalende bezoekers) en de financiële eindbalans is weer positief.
Een gedegen evaluatie is zeer belangrijk in een organisatorisch proces. Dat zullen we binnenkort dan ook zeker met de organisatie doen. We evalueren ook ieder jaar aan het einde van het festival met de bezoekers. Jammer genoeg behoort het blijkbaar niet tot de common sense van veel bezoekers dat om volgend jaar een minstens zo goed festival te organiseren, de feedback van deelnemers erg cruciaal is: er waren maar enkele tientallen mensen overgebleven. Organisatorisch zouden we zoiets ook kunnen ondervangen door aan het programmaboekje een evaluatieformulier toe te voegen of een groot bord op te hangen waarop feedback gedeeld kan worden. Gelukkig hebben we tijdens de afsluitende evaluatie, maar ook gedurende het festival waardevol commentaar gekregen
2.Dh5: motiverend genoeg om nog een editie uit de grond te stampen
Door de band genomen zijn de mensen enthousiast over het festival, zowel wat organisatie betreft als over het programma. Dit jaar hebben we door omstandigheden op zaterdagavond geen feest kunnen organiseren. Hierdoor was er gedurende het festival niet veel ruimte om te ontspannen of te netwerken. Dat er op zondagavond ook geen avondeten was, heeft daar niet positief aan bijgedragen. Het kost ons overigens best veel moeite om zo’n feest van de grond te krijgen, omdat dat niet echt onze core bussiness is. Maar deze kritiek zal ons ertoe brengen daarvoor een extra inspanning te doen of andere manieren te vinden om daaraan tegemoet te komen.
Twee belangrijke punten van kritiek wil ik wat meer aandacht geven. We werden erop gewezen dat veel workshops worden gegeven door mannen en dat we weinig andere groepen of mensen bereiken dan uit ‘onze eigen scene’.
Laat ik eerst even stil staan bij het bereiken van mensen of groepen buiten de scene. Als ik kijk naar de mensen die het festival hebben bezocht dan zie ik eigenlijk een mix van mensen die al lang(er) actief zijn en mensen die nog zoekende zijn of net het gevoel hebben ontwikkeld actief te willen zijn. En van de mensen die actief zijn, is niet iedereen actief in structuren die traditioneel bij onze clubs horen, zoals de kraakbeweging, sommige milieuactiegroepen of anarchistische groepen. Het zijn echter niet de gewone man of vrouw van de straat of het werk, wel mensen die vanuit een algemeen gevoel van boosheid over zoveel onrechtvaardigheid of vanuit een concreet belangenconflict in beweging zijn gekomen en uit de comfort zone zijn gestapt.
Hoewel 2.Dh5 een bijdrage wil leveren aan bewegingsopbouw en uit de krochten van de eigen kring wil breken, is het nog maar de vraag of we ons ook moeten richten op de man of vrouw van de straat. Juist een van de centrale vragen die we ons als 2.Dh5 elk jaar voorleggen is hoe we die moeten bereiken. Daarover willen we het tijdens het festival dan ook hebben. De opzet van het festival is echter een samenscholing voor activisten en wereldversleutelaars, dus voor mensen die er al van overtuigd zijn dat onze samenleving niet rechtvaardig, niet solidair en niet vrij is en daar iets aan willen doen. Voor deze mensen willen we een platform bieden en een plek creëren waar ideeën en ervaringen kunnen uitgewisseld worden en vanuit dat kader discussiëren we dan over hoe we uit de polder kunnen breken.
We willen dus mensen bereiken die al in beweging zijn en we willen daar een constructieve, opbouwende rol in spelen door ons festival te organiseren. We zijn er van overtuigd dat we veel van die mensen, die onze analyse (gedeeltelijk) ondersteunen niet of nauwelijks bereiken. Er zijn bijvoorbeeld zeker mensen bij de vakbond, in politieke partijen of bij ngo’s die daar niet tevreden zijn over de gevaren koers. Het was in het begin van 2014 een voornemen om daar meer tijd en energie in te steken. Jammer genoeg moesten we ook veel tijd steken in praktische organisatorische dingen en hebben we dat voornemen niet helemaal waar kunnen maken.
Mensen in beweging krijgen of uit hun comfort zone halen, is echter een heel ander verhaal. Ik geloof dat dat het meest vruchtbaar is als vertrokken wordt vanuit de eigen belevingswereld. Ik vind het ook nogal aanmatigend om van buitenaf (want dat impliceert de vaststelling dat we te weinig ‘gewone mensen’ weten te benaderen) te gaan vertellen dat mensen vooral naar ons festival moeten komen, om het te gaan hebben over hun problemen en de oplossingen daarvoor.
2.Dh5: overwegend wit, man en beter opgeleid
De andere benadering over de verscheidenheid van het festival is kijken naar de diversiteit van het programma. We zijn ons er terdege van bewust dat ook de voorbereidingsgroep dit jaar bestond uit bijna uitsluitend mannen. Dit is een zorg, maar vooralsnog hebben we daarvoor geen oplossing gevonden. Wij zijn echter niet alleen nagenoeg louter mannen, maar ook nog eens witte mannen, voornamelijk goed opgeleid, vermoed ik – in ieder geval belezen. Het is echter niet makkelijk om deze impasse te doorbreken.
Een idee dat geopperd werd, is bepaalde vrouwen uit te nodigen om bij de voorbereidingsgroep te komen. Behalve de ondervertegenwoordiging van vrouwen hebben we hoe dan ook behoefte aan versterking, dus dat zouden twee vliegen in een klap kunnen zijn. Een probleem dat zich direct opwerpt, is de vraag of deze vrouwen in eerste plaats worden uitgenodigd om hun vrouw zijn, dan wel om de bijdrage die deze personen kunnen leveren aan het programma. Het is ook goed mogelijk dat de sfeer in onze groep, al lange tijd een mannenbastion, in de loop van de vele jaren niet meer uitnodigend is voor veel vrouwen. Het is echter heel moeilijk om onszelf een spiegel voor te houden en onszelf daarop aan te spreken en daar de juiste maatregelen aan verbinden. We zijn er wel mee bezig.
Een van de bezoekers heeft ons erop gewezen dat bij de keuze van de persoon die de inleiding of lezing komt geven of de discussie leidt, beter gelet kan worden op een grotere diversiteit. Dat is kritiek die we zeker kunnen meenemen in de samenstelling van een (eventueel) volgend programma. Ook hier dreigt het gevaar dat de vrouwen die uitgenodigd worden token women zijn. Wij nodigen echter ook organisaties uit, en vaak sturen die ook mannen. Niet alleen onze groep bestaat overwegend uit mannen; zoals een deelnemer tijdens de evaluatie in een andere context benadrukte. 2.Dh5 is een goede representatie van sociale bewegingen in Nederland: overwegend wit, man en beter opgeleid.
Ik wil hiermee onszelf niet verschuilen achter makkelijke excuses. Wel wil ik kort (door de bocht) een context schetsen waarbinnen ons festival plaats vindt. Wij zijn kritisch tegenover de patriarchale machtsverhoudingen in onze samenleving, dus moeten we een extra inspanning leveren om binnen onze beweging die verhoudingen zo min mogelijk te reproduceren. We kunnen geen mensen dwingen om mee het festival te organiseren, maar we hebben wel alle vrijheid om ons eigen programma samen te stellen en te kiezen wie we uitnodigen. We moeten er dan ook zorg voor dragen dat we dat programma zo samenstellen dat een grote diversiteit aan mensen uitgenodigd wordt voor een inhoudelijke bijdrage en dat een even zo divers ‘publiek’ wordt aangesproken. Dit gaat zeker verder dan de man-vrouw verdeling. De kleur, de seksuele geaardheid, het opleidingsniveau, de betrokkenheid vanwege algemene verontwaardiging tegenover de belangenconflicten, maar ook meer praktische workshops tegenover de lezingen en discussies, vorm naast inhoud.
We kunnen hiervoor echter best nog wat hulp gebruiken. Binnenkort gaan we evalueren, en afhankelijk daarvan nemen we het besluit om al dan niet een elfde editie te gaan organiseren. Versterking, vervrouwelijking en verkleuring van onze groep zal zeker op de agenda staan en een punt van constante extra aandacht zijn. 2.Dh5 organiseren beslaat een heel scala van verantwoordelijkheden en taken: geld inzamelen, locatie regelen, eten regelen, feest organiseren, mensen mobiliseren, een thema bediscussiëren en een daarbij passende vorm smeden en het programma samenstellen. Als je het belangrijk vindt dat volgend jaar (en de jaren daarna) nog een festival wordt georganiseerd met een nog beter programma, meld je dan door een mail te sturen naar info@2dh5.nl.
door Daan