Klimaatrechtvaardigheid of fascisme? Have your pick

De Aarde staat in brand, figuurlijk en letterlijk. De zesde massa-extinctie is begonnen. Tenzij we de manier waarop onze maatschappij is ingericht veranderen zal de planeet de komende jaren onomkeerbare kantelpunten in het klimaat bereiken, als we deze nog kunnen stoppen. We bevinden ons in het eindspel van de planetaire crisis.

Aan de ene kant bevindt zich de fossiele elite. Ze heeft zich heeft ingegraven en zal tot het bittere eind vechten om de laatste olie, kolen en gas uit de bodem te halen, wat de gevolgen voor mens en planeet ook moge zijn. Deze kant heeft het politieke tij mee. Extreemrechts is door de hele westerse wereld aan een opmars bezig. Ze ontkent klimaatverandering volledig, of presenteren maatregelen ertegen als iets voor de elite en weigeren daarom enig beleid te voeren. In sommige landen, zoals de Verenigde Staten en Hongarije, is extreemrechts zelfstandig aan de macht. In andere landen samen met zogenaamd ‘centrumrechtse’ partijen, zoals hier in Nederland. Ook waar extreemrechts niet aan de macht is, beïnvloedt ze het politieke klimaat en de politieke bereidheid om broodnodig radicaal klimaatbeleid aan te gaan negatief.

Aan de andere kant staat de klimaatbeweging die over de hele wereld strijdt tegen de planetaire ontwrichting. In het westen bestaat de klimaatbeweging uit twee delen. Aan de ene kant de geïnstitutionaliseerde beweging van grote maatschappelijke organisaties als Greenpeace en Milieudefensie, die zich bezighoudt met rechtszaken en massademonstraties. Aan de andere kant de grassrootsgroepen, die zich bezighouden met sociaal disruptieve acties, maar economische disruptie links laat liggen. Gebaseerd op foutieve aannames over hoe de macht werkt, beperken beiden zich tot een smalle set aan strategieën en tactieken. In plaats van zich te richten op de fundamenten van het systeem, richt de westerse klimaatbeweging zich bovendien op het stoppen van symptomen van de klimaatcatastrofe.

Willen we een kans houden op een leefbare Aarde is het tijd voor een nieuwe fase van klimaatverzet. Maar hoe ziet deze eruit? Welke strategieën en tactieken bieden ons de beste kans de ergste klimaatscenario's te voorkomen. Na een introducerende lezing van 15 minuten onderzoeken we deze vragen samen in een workshop van een uur.