Hoe zet je een idee om in een actie of campagne die echt kan winnen? Trainerscollectief Stroomversnellers liet in deze workshop de deelnemers de eerste stappen van dat proces ervaren. Via een aantal interactieve opdrachten gaven zij inzicht in: 1) wat is een strategie, 2) wat is campagnelogica, 3) hoe kan je beide toepassen?
Wat is strategie?
Alle deelnemers moeten op een deken gaan staan en moeten die deken gezamenlijk zien om te draaien, zonder dat iemand eraf stapt of valt. Nadat dit (wonderbaarlijk goed) gelukt is, wordt plenair besproken wat in deze oefening het doel, de strategie en tactiek was.
Het doel: de deken omdraaien.
De strategie: vanuit één punt de deken omdraaien en mensen een voor een op het omgedraaide deel laten overstappen.
Tactieken: trial and error (iets uitproberen en als dat niet werkt, iets anders proberen), elkaar vasthouden zodat niemand van de deken valt, collectieve overgave (er is vertrouwen in degene die het plan heeft bedacht), mensen vooraan communiceren naar de rij achter zich en die weer naar de rij daarachter, zodat iedereen weet wat de bedoeling is.
Conclusie: tactieken zijn de bouwstenen die je nodig hebt om je strategie uit te voeren en zo je doel te bereiken.
Belang strategie
Een strategie is belangrijk, omdat het je dwingt na te denken over wat het doel precies is en hoe je dat het beste kan bereiken. Je kan dan beter bepalen welke acties / tactieken het meest effectief zijn om in te zetten. Ook maakt een strategie (als die in overleg tot stand komt en goed gecommuniceerd wordt) aan iedereen in de groep duidelijk wat de bedoeling is en waarom voor bepaalde acties wordt gekozen, wat motiverend werkt. Bovendien: if you don’t have a strategy, you are part of someone else’s. Een strategie zorgt ervoor dat je zeker weet dat je het doel van jouw groep aan het helpen bent en niet dat van iemand anders.
Iedere tactiek is een stap in de strategie en brengt je dichter bij het doel. Met tactieken bouw je tegenmacht op: publieke steun, bewustzijn, middelen, kennis en vaardigheden, actiebereidheid, mensen die actief worden.
Wat is campagnelogica?
Een campagne heeft verschillende fasen. In de oefeningen wordt gewerkt met drie fasen: begin, groei en eindspel. Bij iedere fase horen andere tactieken.
De deelnemers worden opgedeeld in groepjes van drie en moeten op post-its moeten zoveel mogelijk tactieken opschrijven. Daarna wordt iedere groep samengevoegd met twee andere groepen en moeten ze gezamenlijk hun tactieken op een vel plakken, waar de drie fasen op staan aangegeven. De negen deelnemers gaan met elkaar in discussie over welke tactiek bij welke fase geplakt moet worden.
Deze oefening maakt inzichtelijk dat wanneer meerdere groepen samen gaan werken er al snel discussie ontstaat over de te gebruiken tactieken. De ene groep wil bijvoorbeeld alleen geweldloze tactieken inzetten, andere groep niet. Dat kan ontaarden in eindeloze discussies en een vastlopende actie.
Daarom moet je af en toe een stap terugdoen: in plaats van blind te staren op losse acties, bespreek je wat de gezamenlijke doelen zijn en ga je weer terug naar wat de afgesproken strategie was.
Toepassing
Hoge energie (beseffen waarom je actie voert, urgentie voelen, ‘iets’ willen doen) is heel noodzakelijk, maar neem ook de rust om naar je strategie te kijken.
Het is verleidelijk om meteen aan tactieken te denken, maar de kans op succes is veel groter als je eerst een strategie bedenkt, je doel helder hebt en op basis daarvan de beste tactiek kiest. Je kan bijvoorbeeld meteen gaan kraken, maar als het doel is sloop tegen te gaan, is het handig om eerst even met de buren te praten om te horen of er niet al plannen in de buurt zijn om het pand te behouden.
Samenvatting
- Doel: wat wil je veranderen in de samenleving?
- Strategie: via welke fases / stappen kom je van hier tot het doel?
- Tactiek: een middel om een specifieke stap vooruit te komen.
Sfeerimpressie
Literatuurtips (voorbeelden van verschillende strategieën met verschillende fasen):
- http://www.doorbraak.eu/beweging-opbouwen-door-organiseren-met-een-plan/
- http://historyisaweapon.com/defcon1/moyermap.html
- https://popularresistance.org/globalize-liberation-5-stages-for-social-movements/
Dit verslag is gemaakt door een vrijwilliger.