Na de interne evaluatie van het afgelopen 2.Dh5-festival begin 2016 in Maastricht zijn we als organisatie in een patstelling terechtgekomen. Het lukte ons na tien jaar 2.Dh5-festival steeds minder goed om aansluiting te vinden bij, of onderdeel te zijn van de bewegingen en strijden van deze tijd. Met name de antiracismebeweging, maar ook de queer en feministische bewegingen ontbraken grotendeels in ons programma, bij onze bezoekers, en ook (met enkele uitzonderingen) in de 2.Dh5 voorbereidingsgroep. We menen dat dit probleem niet alleen te constateren is bij ons eigen initiatief, 2.Dh5, maar dat dit ook een algemener probleem is van de linkse buitenparlementaire en antiautoritaire beweging(en) waar dit festival uit voortkomt.
Om een antwoord te formuleren op dit probleem, en andere problemen, hebben we afgelopen jaar (2017) een conferentie georganiseerd om meer input te krijgen van vaste bezoekers en critici om een nieuw impuls en een nieuwe richting aan 2.Dh5 te geven. Dit leverde een aantal inzichten op die we in het festival aan het verwerken zijn. [Lees daar het in tweede deel van dit stuk meer over].
Via deze twee artikelen willen we dit veranderingsproces open gooien. Dit doen we om een bijdrage te leveren aan de discussie over deze dynamiek binnen linkse buitenparlementaire bewegingen en om een startpunt te bieden voor discussie en eventuele kritiek op onze doelen, inzet, en uitwerking hiervan bij 2.Dh5.
Om een beter beeld te krijgen van de ‘uitdagingen’ waar we mee te dealen hebben, zullen we eerst beginnen met een korte geschiedenis van 2.Dh5. Daarna zullen we ingaan op de problemen die we hebben gesignaleerd, en hoe we via een conferentie deze problemen probeerden aan te kaarten.
In het volgende deel van deze tweeluik gaan we in op hoe we deze problemen proberen op te lossen, en welke obstakels we daarbij tegenkomen bij 2.Dh5.
Waar komt 2.Dh5 vandaan?
Misschien heeft de naam van het festival, ruim tien jaar geleden bedacht, profetische waarde gekregen. 2.Dh5 staat voor de tweede zet in een schaakspel, waarbij wit de dame zet op positie h5. Dit is een opening op links, maar als de tegenstander een beetje oplet, is dit een bij voorbaat verloren strategie. Zitten we met 2.Dh5-festival in een zelfde soort doodlopende weg?
Grof gezegd is 2.Dh5 voortgekomen uit de kraakbeweging, de vredesbeweging, en de ‘global justice movement’. 2.Dh5 is gevormd in 2005, vanuit een landelijk ‘overleg van basisgroepen’ dat daarna ophield te bestaan. Toen hebben we bedacht dat we één keer per jaar een gelegenheid wilden creëren waar stil gestaan zou kunnen worden om samen na te denken over hoe je de wereld efficiënt ten goede zou kunnen veranderen. Hiermee willen we een bijdrage leveren aan de opbouw van een brede linkse buitenparlementaire beweging. Sinds 2005 heeft het 2.Dh5 festival elf maal plaatsgevonden in Utrecht, Nijmegen, Den Bosch, Tilburg, Amsterdam, Den Haag en Maastricht.
Deze geschiedenis heeft uiteraard gevolgen gehad voor de focus van het programma, het type bezoekers, en de samenstelling van de voorbereidingsgroep.
2.Dh5 had en heeft nog steeds als doelstelling het diverse buitenparlementaire links samen te brengen voor een jaarlijkse pas op de plaats met theoretische verdieping, analyse en discussie; en om elkaar te inspireren, met elkaar te netwerken en om praktische handvatten te bieden hoe idealen om te zetten in actie.
Ook heeft 2.Dh5 een sterke affiniteit met antiautoritaire stromingen van het socialisme en communisme zoals anarchisme en links marxisme.
Thema’s als economische ongelijkheid, anti-kapitalisme, arbeidsstrijd, internationale solidariteit, antimilitarisme, migratie, ecologie, feminisme en anti-racisme, en het hoe-en-wat van activisme en organiseren stonden centraal bij 2.Dh5.
De samenstelling van de voorbereidingsgroep van 2.Dh5 is door de jaren heen veranderd. Er is echter wel altijd een oververtegenwoordiging geweest van witte mannen uit de middenklasse, veelal met een achtergrond in de thema’s en bewegingen die hier boven zijn genoemd.
Nu we in vogelvlucht door de geschiedenis en achtergrond van het festival zijn gegaan, kunnen we ingaan op de problemen die we signaleerden.
Conferentie
Na de interne evaluatie van het afgelopen 2.Dh5-festival begin 2016 in Maastricht zijn we als organisatie in een patstelling terechtgekomen. Het lukte ons na tien jaar 2.Dh5-festival steeds minder goed om aansluiting te vinden bij, of onderdeel te zijn van de groeiende en successen behalende bewegingen en strijden van deze tijd.
Om uit deze impasse te komen hebben we een brief opgesteld over de patstelling van 2.Dh5 en deze gestuurd naar vaste bezoekers en critici met de vraag om feedback in de vorm van een geschreven reactie. Er kwamen zes verschillende reacties, welke we hebben we samengevat en in combinatie met de vragen die we zelf hebben aangekaart als startpunt gebruikten voor een conferentie. Deze eendaagse conferentie over de toekomst van 2.Dh5 vond plaats in februari 2017 in Utrecht. De hoofdvragen van deze conferentie waren:
- Met name de anti-racismebeweging, maar ook de queer en feministische bewegingen ontbraken grotendeels in ons programma, bij onze bezoekers, en ook (met enkele uitzonderingen) in de 2.Dh5 voorbereidingsgroep. Waarom lukt het ons niet om ondanks ‘de beste intenties’ niet uit onze bubbel te breken?
- Waarom zijn we na elf festivals niet gegroeid in bezoekersaantallen?
- Hoe kunnen we mensen die nieuw zijn in verschillende bewegingen beter betrekken? Zitten we vastgeroest in de ideologie van de jaren tachtigers?
- Is er nog behoefte aan de analytische en theoretische kant van 2.Dh5, of zouden we juist meer op praktische zaken moeten focussen?
- En als laatst: heeft 2.Dh5 überhaupt nog toegevoegde waarde, gezien alle problemen, is het niet eerder een afleiding van belangrijker werk dat gedaan zou moeten worden?
Conslusies
De input die we daarvoor kregen leverde een aantal punten op die we proberen te verwerken in de organisatie van de komende editie, waaronder:
- Er moet meer representatie en aansluiting ontwikkeld worden met mensen van kleur en hun strijd,
- een betere structurering komen van het programma,
- meer worden ingezet op verdiepende discussies,
- en er moet beter worden gelet op de toegankelijkheid.
In het volgende stuk zullen we ingaan op hoe we deze conclusies aan het integreren zijn in het 2.Dh5 festival, en tegen welke problemen we hierbij aanlopen.
[1]: Deze lettercijfercombinatie past ook in een gebruik van mobilisatie rond grote politieke of economische topconferenties uit de vroege zero’s. Er is weloverwogen voor een naam gekozen die geen of weinig verband houdt met de subcultuur waarin veel sociale bewegingen blijven hangen.